عواقب خطرناک مصرف بی‌رویه دمنوش های گیاهی
کارشناس نظارت بر فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی قزوین گفت: مصرف بیش از اندازه گیاهان دارویی می‌تواند به مسمومیت و عواقب خطرناکی ختم شود.
رامش مهرآیین با اشاره به اینکه مصرف روزانه گیاهان دارویی در صورت تداخل با دارو‌های شیمیایی خطرات زیادی را می‌تواند ایجاد کند، اظهار کرد: گرچه دمنوشها و گیاهان دارویی منشا طبیعی دارند و در مقایسه با دارو‌های شیمیایی عوارض کم‌تری ایجاد می‌کنند، اما مصرف بی‌رویه یا غیرعلمی برخی از این گیاهان می‌تواند موجب عوارض ناخواسته و حتی مسمومیت‌های شدید شود و از این رو شهروندان به طور جدی بایستی مراقب عوارض این نوع از گیاهان دارویی در زمان مصرف باشند.
وی ادامه داد: دمنوشها نیز همانند دارو‌های شیمیایی باید با آگاهی و اطلاع از ساز و کار عمل آنها توسط شهروندان مصرف شود، برای نمونه مصرف گل گاوزبان ایرانی به تنهایی در افرادی که فشار خون بالا دارند، می‌تواند به شدت مخاطره انگیز باشد یا مادران باردار یا شیرده تنها پس از مشاوره با پزشک، مجاز به مصرف دمنوشها هستند.
مهرآیین تصریح کرد: دمنوش‌های گیاهی هم مانند تمام مواد غذایی دیگر دارای برخی عوارض جانبی هستند و با اینکه اکثر دارو‌های گیاهی به میزان متعادل برای مصرف انسان بی‌خطر محسوب می‌شوند، ممکن است به راحتی با برخی گیاهان سمی اشتباه گرفته شوند و به عنوان ترکیبات بی‌خطر در دمنوشها به کار بروند، از این رو شهروندان هرگز برای تهیه دمنوش و جوشانده‌ها از گیاهان وحشی استفاده نکنند.
به گفته این مسئول، یکی از عوارض ناخواسته داروها، جمع آوری غلط گیاهان دارویی توسط افراد ناآگاه و بی تجربه است چرا که گاهی گیاهان سمی وارد گیاهان اصلی می‌شود، برای مثال سبزی جعفری شبیه گیاهی به نام شوکران است، در حالی که جعفری یک گیاه خوراکی است و شوکران یک گیاه سمی، عدم تشخیص درست آن باعث مسمومیت می‌شود.
این کارشناس نظارت بر فرآورده‌های طبیعی با بیان اینکه نوع و نحوه مصرف گیاهان نیز بسیار مهم هستند، افزود: اینکه داروی گیاهی به صورت ضماد، مرهم، دمنوش یا در بینی چکانده شود، روش‌های مختلفی هستند که باید تحت نظر پزشک انجام شود، برای مثال گیاه بنفشه باید به صورت دمنوش مصرف شود و اگر بجوشد خواصش از بین می‌رود چرا که گل بنفشه لطیف است، اما رازیانه به خصوص ریشه‌های این گیاه بهتر است چند دقیقه بجوشد تا خاصیت دار شود.
وی یادآورشد: همچنین دارو‌های گیاهی که برای معده مصرف می‌شوند نیز نباید به صورت کوبیده شده مصرف شوند و باید "جریش" شوند، یعنی باید به صورت نیم کوب باشند چرا که اگر پودر شوند، خواصی برای معده ندارند و بیشتر خواص کبدی دارند.
مهرآیین ادامه داد: افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای همچون دیابت، فشار خون، تیروئید و چربی خون دارند باید تحت نظر پزشک و با توجه به دارو‌هایی که مصرف می‌کنند، دارو‌های گیاهی را دریافت کنند و این نکته هیچگاه فراموش نشود که دمنوشها به هیچ عنوان جایگزین دارو نیستند، برای بهبود بیمار لازم است دستورات پزشک را به درستی رعایت شود. به بیان دیگر، دارو و دمنوش گیاهی باید در جای خود و به شیوه صحیح مصرف شود.
این کارشناس یادآور شد: خرید اینترنتی دمنوش‌های گیاهی و ویزیت آنلاین که امروزه طرفداران بسیاری پیدا کرده، مشکلات زیادی را نیز بوجود آورده، از این رو شهروندان برای یافتن پزشک معتمد جهت درمان بیماری خود سعی کنند حداقل اولین ویزیت خود را به صورت حضوری انجام دهند و توسط پزشکانی که در این حوزه فعالیت دارند، درمان خود را آغاز کنند و اگر به شیوه سنتی علاقه‌مند هستند در تابلوی مطب حتما مشخصات پزشک و عنوان تخصص طب سنتی درج شده باشد.
وی موضوع مهم دیگر را در خصوص تبلیع دمنوش های لاغری عنوان کرد و گفت: تاکنونی مجوزی برای فرآورده‌های دمنوش جهت لاغری در کوتاه‌ترین زمان ممکن از جانب سازمان غذا و دارو صادر نشده است و مردم باید نسبت به مصرف اینگونه محصولات آگاه باشند.
کارشناس نظارت بر فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی قزوین خاطرنشان کرد: مصرف دمنوش‌های زمستانی برای درمان سرماخوردگی و آنفولاآنزا حتما باید با نظر پزشک صورت بگیرد، وقتی هم که پزشک مربوطه دارو تجویز می‌کند بایستی از تداخلات دارو‌های شیمیایی و دمنوش مورد استفاده شده، مطلع باشد.
