آمریکا نمی‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند | اروپایی‌ها به‌دنبال قانع کردن‌کردن ایران برای فاصله بیشتری روسیه هستند
یک کارشناس حوزه روابط بین‌الملل با اشاره به اینکه مذاکرات واجب است و باید انجام شود، به فرامتن گفت: باید توجه داشت که مذاکرات می‌تواند نتیجه بدهد یا ندهد، اما هزار ساعت مذاکره کردن بهتر از یک ساعت جنگیدن است.
حسن بهشتی‌پور درباره آینده مذاکرات یادآور شد: روندی را که این روزها با اروپایی‌ها دنبال می‌شود، مذاکره نمی‌توان نامید؛ در واقع گفتگوهایی در حال انجام است و طرفین تبادل نظر می‌کنند.
وی ادامه داد: در گفتگوها الزامی برای به دست آمدن توافق وجود ندارد. اما گفتگوها می‌تواند به دستورکاری برای مذاکرات بینجامد. یعنی اگر از قبل اراده‌ای وجود داشته باشد، طرفین می‌توانند از طریق گفتگو به دستورکاری برای مذاکرات رسمی برسند.
بهشتی‌پور تصریح کرد: به این ترتیب، در موضوع ایران و اتحادیه اروپا دو طرف انتقادهایی از یکدیگر دارند و در کنار آن از نقطه نظرهایی نیز راجع به تحولات منطقه برخوردارند و به این شکل در حال تبادل نظر با یکدیگر هستند. اما اینکه آنها به توافق دست پیدا خواهند کرد، دور از انتظار است.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل افزود: اما ممکن است از طریق این گفتگوها دستورکاری برای مذاکرات به دست بیاید. از نگاه ایران، اروپایی‌ها (آلمان، فرانسه و انگلیس) مایل هستند که تا پیش از مهر ماه سال آینده مکانیزم ماشه را فعال کنند. در این شرایط، ایران به دنبال این است که از طریق گفتگو آنها را متقاعد کند اگر چنین اقدامی انجام دهند، شرایط بدتر خواهد شد؛ برای نمونه ممکن است ایران از ان پی تی خارج شود و به این شکل فضا به سمت دیگری خواهد رفت.
وی خاطرنشان کرد: هدف اروپایی‌ها نیز از انجام گفتگو این است که ایران را قانع کنند تا فاصله بیشتری از روسیه بگیرد. به عبارت دیگر، آنها ادعا می‌کنند که ایران موشک در اختیار روسیه می‌گذارد و این رویکرد امنیت ملی اروپا را به خطر می‌اندازد. البته آنها در موضوع حقوق بشر نیز مسائلی را مطرح می‌کنند.
بهشتی‌پور گفت: به این ترتیب، دو طرف در حال گفتگو با هم هستند تا به یک روال منطقی برای مذاکره دست پیدا کنند. اما اینکه دست پیدا می‌کنند یا نه؟ موضوع دیگری است.
گفت‌وگو با اروپا و آمریکا ۲ مقوله جدا از هم
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل درباره اینکه آیا اروپایی‌ها نقشی در پایان دادن به تحریم‌ها دارند، عنوان کرد: در بحث پایان دادن به تحریم‌ها، اروپایی‌ها کاری نمی‌توانند انجام دهند، چون بعد از خروج ترامپ از برجام یک سال زمان برد تا آنها بحث اینستکس را مطرح کردند و در نهایت هم کارایی نداشت، چون اروپا عملا نمی‌تواند هژمونی مالی و سلطه بر نظام پولی و بانکی بین‌المللی آمریکا را نادیده بگیرد.
وی با اشاره به اینکه گفتگوهای ایران و اروپا پیرامون بحث مکانیزم ماشه است، افزود: این در حالی است که در بحث مربوط با آمریکا، ایران از طریق گفتگوی مستقیم با دولت ترامپ به دنبال پایان دادن به تحریم‌هاست.
بهشتی‌پور خاطرنشان کرد: در این شرایط اگر به توافق دست پیدا کنند، این امکان وجود دارد که آمریکا دست کم به صورت مرحله‌ای تحریم‌ها را کاهش دهد که البته خیلی زمان‌بر به نظر می‌رسد.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل با بیان اینکه بحث گفتگوها با اروپا و آمریکا دو مقوله جدا هستند، یادآور شد: آمریکا نمی‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند، چون از برجام خارج شده است. آمریکا دو بار نیز قطعنامه‌ای را در شورای امنیت مطرح کرد که با اکثریت قاطع رد شد. در واقع حتی متحدان اروپایی آمریکا نیز به آن رای ممتنع دادند.
وی اظهار داشت: بنابراین بحث آمریکایی‌ها این است که فرابرجامی برخورد می‌کنند و معتقدند اشکالات برجام باید برطرف شود. این در حالی است که از نظر ایران این اشکالات، نقاط قوت برجام محسوب می‌شود.
بهشتی‌پور یادآور شد: برجام به عنوان یک سند عدم اشاعه سلاح هسته‌ای نقاط مشترکی نیز دارد که طرف ایران و آمریکایی آن را قبول دارند. چون ایران صراحتا اعلام کرده است که ما به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیستیم و در صدر برجام نیز این مساله قید شده است. طرف آمریکایی نیز از آن استقبال کرده و هنوز نیز به دنبال این مساله است.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل ادامه داد: بنابراین نقاط مشترک در برجام زیاد است و طرفین می‌توانند از این نقاط مشترک شروع کنند و به دستور کار مشخصی برسند.
وی افزود: طرف آمریکایی علاقمند است که غیر از مسائل هسته‌ای، راجع به موشک، پهپاد و قدرت دفاعی ایران نیز مذاکره کند. اما بعید به نظر می‌رسد که طرف ایرانی آمادگی چنین کاری را داشته باشد.
بهشتی‌پور با اشاره به اینکه در نهایت باید وارد مذاکره شویم، توضیح داد: مخالفان مذاکره دلایل خود را برای افکار عمومی توضیح نمی‌دهند. در واقع نمی‌گویند وقتی ما مذاکره نکنیم برای پایان دادن به تحریم‌ها چه کاری باید انجام داد.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل درباره اینکه برخی معتقدند مذاکره بی‌نتیجه است، گفت: من معتقدم که مذاکرات نتیجه خواهد داشت. اما به فرض اینکه مذاکره بی‌نتیجه باشد، در این شرایط نیز ما باید یک راه‌حل برای ارائه داشته باشیم.
وی با بیان اینکه در این سال‌ها مشخص شده که از مذاکره نکردن نتیجه‌ای نگرفته‌ایم، افزود: این در حالی است که از مذاکره کردن نتیجه گرفته‌ایم. برای نمونه، قبل از اینکه آمریکا از برجام خارج شود، شرایط اقتصادی، فضای کسب و کار و شرایط بین‌المللی برای ایران تغییر کرد.
بهشتی‌پور ادامه داد: بنابراین اقدام آنهایی که با مذاکره مخالف هستند مانند این است که ابزار اصلی دیپلمات‌ها را از آنها می‌گیرند. چون بدون مذاکره، دیپلمات نمی‌تواند کاری انجام دهد. در واقع، کار اصلی دیپلمات مذاکره است. به همین دلیل، اگر انتظار داریم که سیاست خارجه و دیپلمات‌ها مشکلی را حل کنند باید به آنها اجازه گفتگو و مذاکره داد.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل درباره اینکه برخی معتقدند با تقویت اقتصاد داخلی می‌توان مشکلات را برطرف کرد، توضیح داد: اینکه از طریق اصلاحات بانکی، گمرکات و نظام مالیاتی مشکلات را برطرف کنیم، اقدام خوبی است. اما وقتی در بخش صادرات و واردات درگیر مشکلات ناشی از تحریم هستیم، چگونه می‌توانیم اقتصاد کشورمان را سامان بدهیم؟
وی درباره اینکه برخی می‌گویند باید با کشورهای همسایه مبادلات تهاتری انجام داد، بیان کرد: باید گفت مبادلات تهاتری چقدر ظرفیت دارد؟ در واقع از ظرفیتی محدود برخوردار است. به همین دلیل اگر زمان قرن ۱۷ و ۱۸ بود، امکان داشت از این طریق مشکلات را برطرف کنیم. اما در قرن ۲۱ مبادلات تهاتری بخشی از نیازهای ما را می‌تواند تامین کند.
بهشتی‌پور با بیان اینکه مذاکره حتما کار واجبی است که باید انجام شود، یادآور شد: مذاکره می‌تواند نتیجه بدهد یا ندهد اما هزار ساعت مذاکره کردن بهتر از یک ساعت جنگیدن است.
این کارشناس حوزه روابط بین‌الملل افزود: به نظرم باید منطقی فکر کرده و چنانچه می‌خواهیم مذاکره نکنیم، طرحی را ارائه بدهیم که در آن توضیح داده شود که چه اقداماتی برای رفع مشکلات کشور می‌خواهیم انجام دهیم.
وی با اشاره به اینکه مخالفان مذاکره هیچ طرح و چارچوبی در این خصوص ارائه نمی‌دهند، گفت: بالاخره آنها کی می‌خواهند به این جمع‌بندی برسند که سیاست مذاکره کردن نتیجه‌ای نداشته است.
